فرانک گری

نام معمار: فرانک گری (فرانک گهری)

محل تولد: تورنتو - کانادا

تاریخ تولد: 1929 میلادی

فرانک گری معمار مشهور معاصر آمریکایی کانادایی تبار است. فرانک اون گهری در ۲۸ فوریه ۱۹۲۹ در تورنتو کانادا متولد شد. نام مذهبی اش ابراهیم بود و محض خنده او را ماهی ((fish صدا می کردند. بلافاصله پس از جنگ دوم جهانی کانادا را ترک کرد و با خانواده اش در لوس آنجلس اقامت گزید، آن هم نه در یک خانه ی ویلایی واقع در حومه سرسبز شهر بلکه در مرکز شهری با تراکم جمعیت بالا و خطرناک.

در کالیفرنیا نام خانوادگی اش را از گلدبرگ تغییر داد و تا اندازه ای با محیط سینمایی درخشان هالیوود آشنا گردید. در سال ۱۹۵۲ در سن ۲۳ سالگی همچون اردکی بیرون از آب است. در این هنگام خانم آنیتا سنایدر با درآمدی معمولی برای تامین مخارج زندگی مستقل خویش با او آشنا گردید و ازدواج کرد و در یافتن مسیری برای زیستن با فروتنی به کمک وی شتافت. بدین طریق گهری توفیق یافت که در دانشگاه کالیفرنیای جنوبی ثبت نام نماید. او در ابتدا هنر را انتخاب نمود سپس با تغییر رشته تحصیلی در سال ۱۹۵۴ در معماری فارغ التحصیل شد. کمی بعد، حین خدمت سربازی در جورجیا پروژه هایی را مطابق الگوهای معمار معروف به نام رایت طراحی کرد و آثار کوچکی را با استفاده از باقی مانده ابزار ساده ای که طی دوران نوجوانی اش در مصالح فروشی پدر بزرگش می فروخت به مرحله اجرا رسانید.

اینک همکاری با ویکتور گروئن را آزموده بود کسی که با ورود به لوس آنجلس مشی خبرگانی از وین را چون شیندلر و نیترا تعقیب می کرد. گروئن که در دفتر معماری آبرومند و معتبر خود عملیات اجرایی صدها طرح را برنامه ریزی نموده است به معمار جوان پیشنهاد می کند که پس از دوران سربازی معماران دهه پنجاه را در زمینه شهرسازی مورد مطالعه و بررسی عمیق قرار دهد. گهری ۲۷ ساله، که پدر دو دختر است و در دانشکده طراحی هاروارد است، در نوستون کاری نمی یابد. در سال ۱۹۵۸ به دفتر گروئن باز می گردد. کار دو سال ادامه می یابد اما برای گذر از حالت سکون و شرایطی که دورنمای پیشرفتی اندک را نشان می دهد به همراه تمامی اعضا خانواده به پاریس نقل مکان می نماید.

برای یک سال نزد معمار آندره موند کار می کند و مدتی را نیز در سفر می گذراند و با آخرین دو اثر لوکوربوزیه آشنا می شود. لاتورت و مخصوصا رون شام که همراه با کلیساهای رومنی فرانسوی و آلمانی، به مجموعه درسهای فراگرفته اش وارد می شوند. بازگشت او به لوس آنجلس تحولی بزرگ به شمار می آید و در سال ۱۹۶۲ یک دفتر معماری به نام خودش باز می کند. کارهایش تقریبا به زودی قابل توجه و با کیفیت عالی می شوند. ساختمانها در شروع از مشخصه های کلیدی سبک معماری رایت برخوردارند هر چند که در آنها نشانه هایی از آثار برادران گرین و شیندلر نیز مشاهده می شوند. مغازه ها، تفکیک زمین ها، پروژه های مسکونی، دفاتر و تاترهای سرباز که تقریبا مشتمل بر سی طرح اجرا شده می باشند. کوششی که به نحوی شایان مورد استقبال گروه حرفه ای آمریکا واقع شد چنانکه در سال ۱۹۷۴ در شمار اعضای AIA قرار گرفت. به موازات فعالیت در پروژه های کارفرمایان دولتی و خصوصی فرصت هایی نیز برای تهیه طرح های فضاهای نمایشگاهی و هنری به وجود آمد که به دو نمونه از طرحهای دفتر کار محل سکونت اشاره می شود:  دانزیگر Danziger به مثابه مینیمم احجام بسته در شهر و دیوس Davis نمایان گر درکی دینامیکی از فرم ذوزنقه.

در شروع سالهای ۷۰ با استفاده از کارتن فشرده مبل ساخت. عملی که در آن هنگام فقط می توانست بر حضور بستر درونی آزادی برای تجزیه طرحی رادیکال دلالت نماید. مدتی کوتاه در موسسه معماری کالیفرنیا جنوبی SCI تدریس نمود جایی که در پراکندگی شهر منطقه ای لوس آنجلس دارای نیروی پیش برنده خواهد شد اما نقش استادی اش جنبه فرعی و موقتی دارد و قریحه های گفتاری او مسحور کننده نیستند.

با وجود جا افتادگی دفتر کارش که تعداد همکارانش به ۲۰ می رسد ” زندگی خصوصی اش چندان خوب نیست ” و میلتون و کس لر هنرمند روان کاو شخصیتی که گهری را مجذوب خویش ساخته احتمالا یاری اش می کند مفهوم چگونگی مبارزه زندگی در سطحی بالاتر را دریابد. در سال ۱۹۷۶ در پی ده سال جدایی از آنیتا، با برتا ایزابل ( Bertha Isabel ) ازدواج می کند.

در سال ۱۹۷۸ اجرای خانه ای را که برای زندگی جدید تدارک دیده اند به پایان می رساند. شایستگی خانه مزبور در بازگشت آن به گذشته، بیش از یک قرن پیش است. طراح به یک پی ریزی دوباره می نگرد که از نظر نیرو و شدت قابل مقایسه است با لویی کان ( Louis Kahn ) در سی سال پیش در رم است. ویژگی سفرهای خلاق در گهری برابری معادله ” معماری نو = خانه نو ” را به اثبات رسانیده است.

مصالحی که غالبا در کارهای او مشاهده می‌شود صفحات فلزی به خصوص تیتانیم، پلاستیکهای رنگ شده، زنجیرها و کابل‌ها و فولاد و به کارگیری پانلهای مشبک است. فرمهای تیز گوشه دار، صفحات متداخل، سطوح مواج و منحنی را می‌توان از عناصر ثابت کار گری دانست بناهای تندیس وار، فرمهای منحنی، پلکانهای خارجی، مصالح نمای فلزی استفاده فراوان از مواد گوناگون، پنجره‌های بی قاعده و مرکزگریز از نشانه‌های کارهای او می‌توان بر شمرد.

آثار:

غرفه پست merriweather و دفتر مرکزی شرکت Headquarters در مریلند کلمبیا ۱۹۷۴

مدرسه قانون Loyola در لوس آنجلس کالیفرنیا ۱۹۷۸-۲۰۰۲

میدان سانتا مونیکا Santa Monica در سانتا مونیکای کالیفرنیا ۱۹۸۰

مجموعه خرده فروشی Edgemar در سانتا مونیکای کالیفرنیا ۱۹۸۴

ساختمان Chiat/Day در ونیز کالیفرنیا ۱۹۸۵-۱۹۹۱

موزه طراحی ویترا در آلمان ۱۹۸۹

موزه هنر فردریک وایزمن در دانشگاه مینه سوتا در مینیاپولیس، مینه سوتا ۱۹۹۰

آزمایشگاه تکنولوژی پیشرفته آیووا، در دانشگاه آیووا شهر آیووا ۱۹۸۷-۱۹۹۲

مرکز هنرهای تجسمی در دانشگاه تولدو در اوهایو ۱۹۹۳

مرکز آمریکایی در پاریس فرانسه ۱۹۹۴

خانه رقص (Fred and Ginger) در پراگ جمهوری چک ۱۹۹۵

موزه گوگنهایم بیلبائو ۱۹۹۷

نشریه دی نویه Zollhof در دوسلدورف آلمان ۱۹۹۹

مرکز مطالعات مولکولی Vontz در دانشگاه سینسیناتی اوهایو ۱۹۹۹

ساختمان بانک DG در برلین آلمان ۲۰۰۰

پروژه تجربه موسیقی در سیاتل واشنگتن ۲۰۰۰

برج گری در هانوفر آلمان ۲۰۰۱

فروشگاه گل سر سبد Issey Miyake در نیویورک آمریکا ۲۰۰۱

ساختمان Peter B. Lewis، مدرسه مدیریت weatherhead دانشگاه رزرو غربی در کلیولند اوهایو ۲۰۰۲

مرکز هنرهای نمایشی برای Richard B. Fisher در دانشگاه بارد نیویورک ۲۰۰۳

مرکز مگی در داندی اسکاتلند ۲۰۰۳

تالار کنسرت والت دیسنی در لس آنجلس ۲۰۰۳

مرکز ray و Maria Stata موسسه تکنولوژی ماساچوست در کمبریج ماساچوست ۲۰۰۴

غرفه Pritzker پارک هزاره در شیکاگو، ایلی نویز آمریکا ۲۰۰۴

مارتا در هرفورد آلمان ۲۰۰۵

جوایزی که او تا کنون دریافت کرده است از این قرارند:

جایزه یادبود معماری Arnold W. Brunner (آرنولد وی برنر)، آکادمی آمریکایی هنر و ادبیات ۱۹۷۷

جایزه معماری پریتزکر ۱۹۸۹

جایزه ولف در هنر معماری ۱۹۹۲

جایزه معماری Praemium Imperiale انجمن هنر ژاپن ۱۹۹۲

جایزه دوروتی و لیلیان گیش ۱۹۹۴

مدال ملی هنر ۱۹۹۸

جایزه فردریک کیسلر ۱۹۹۸

مدال طلای انستیتوی معماری آمریکا ۱۹۹۹

مدال طلای موسسه سلطنتی معماران بریتانیا ۲۰۰۰

مدال طلا برای معماری، آکادمی آمریکایی هنر و ادبیات ۲۰۰۲

همراه دستور کانادا ۲۰۰۲

همچنین او دارای ۱۲ دکترای افتخاری از دانشگاه‌های مختلف می‌باشد که بدین شرح هستند:

دانشگاه کلتک ۱۹۸۷ 
مدرسه طراحی رودآیلند ۱۹۸۷
دانشگاه فنی نواسکوشا در کانادا ۱۹۸۹
موسسه هنر اوتیس ۱۹۸۹
کالج علوم انسانی غرب ۱۹۹۳
کالج ویتیر ۱۹۹۵
موسسه معماری جنوب کالیفرنیا ۱۹۹۷
دانشگاه تورنتو ۱۹۹۸
دانشگاه ادینبرگ ۲۰۰۰
دانشگاه جنوب کالیفرنیا ۲۰۰۰
دانشگاه ییل ۲۰۰۰
دانشگاه هاروارد ۲۰۰۰